In Nederland spelen in totaal 2.382 (vorig seizoen: 2.391) veldvoetbalclubs in de verschillende competities, die bij elkaar met 2.314 teams in een standaardcompetitie spelen. Dat zijn er liefst 90 minder dan in het seizoen 2021-2022. Een heel scherpe daling, die mogelijk het gevolg is van de coronajaren, waarin de nodige actieve voetballers zijn gestopt.

De afname is vooral te zien in het aantal clubs dat geen eerste elftal meer heeft ingeschreven (in totaal nu 156 clubs, 34 meer dan een seizoen eerder) en clubs die van twee standaardteams terug zijn gegaan naar één (88 clubs, 41 minder). Daarnaast zijn er enkele fusies geweest en bundelen clubs de krachten is een zogenoemde samengesteld team (vaak vooruitlopend op een fusie).

Een andere ontwikkeling zet ook onverminderd voort, die van de voorkeursspeeldag. Mede doordat dit seizoen voor het eerst kon worden overgestapt van speeldag met behoud van niveau is er een extra stroom van zondag naar zaterdag op gang gekomen. Het aantal teams op zaterdag is met circa 40 gestegen, op zondag zijn er dit seizoen dus zo’n 130 minder. Het aantal teams op beide speeldagen is nu nagenoeg gelijk aan elkaar, maar ook komend seizoen zullen weer diverse clubs de oversteek maken, zodat de zaterdag dan voor het eerst in de historie meer standaardteams zal tellen.

Deze twee ontwikkelingen (minder teams, meer naar zaterdag) noopt de KNVB tot ingrijpende veranderingen. Dat is dit seizoen al te merken door de horizontale ‘overstappers’, vanaf komend seizoen worden tot en met de eerste klasse alle competities regionaal ingedeeld, met clubs die bij voorkeur op zaterdag en zondag spelen bij elkaar ingedeeld. Ook is er een versterkte degradatie in de komende twee seizoenen, om de piramide weer te vlot te trekken. Door de forse afname van het aantal teams raakten de vijfde klassen namelijk steeds leger.

Clubs die aan de competitie zijn gestart, maar zich tussentijds terugtrekken zijn nog wel opgenomen op deze kaart. Clubs die zich wel hebben ingeschreven, maar geen competitieduel hebben gespeeld niet.

Klik op de kaart voor de uitgebreide versie

Profs
Het profvoetbal bestaat strikt genomen uit de Eredivisie en de Eerste Divisie. De Tweede Divisie voegen wij daar aan toe. Enerzijds uit praktische overwegingen (het is een samengestelde zaterdag- en zondagcompetitie) en anderzijds omdat er feitelijk sprake is van een (semi)professionele competitie, met onder meer vereisten voor spelerscontracten. De grens tussen prof- en amateurvoetbal die op papier zo scherp is, is in de praktijk een behoorlijk grijs gebied. Ook in de hogere amateurklassen onder de Tweede Divisie wordt door sommige clubs immers grif betaald aan spelers.

Zaterdagamateurs
Nederland kent een wereldwijd unieke voetbalpiramide met een onderscheid tussen competities op zaterdag en zondag.  Dat is een rechtstreeks voortvloeisel uit de fusie van de KNVB met de verschillende levensbeschouwelijke voetbalbonden in 1940. De protestants-christelijke CNVB bedwong bij die fusie het recht voor haar clubs niet op zondag uit te hoeven komen. De spreiding van zaterdagclubs vertoont de typische oververtegenwoordiging in de zogenaamde bijbelgordel, die in een banaanvorm van Zeeland tot aan de kop van Overijssel loopt. Daarnaast is zichtbaar dat in bepaalde regio’s steeds meer clubs die van oudsher op zondag spelen uit praktische overwegingen overstappen naar de zaterdagcompetitie. Dit is vooral zichtbaar in Zuid Holland, Zeeland, Utrecht, Noord Holland ten zuiden van het IJ en het noorden van Friesland en Groningen. In andere andere regio’s speelt dit minder of in het geheel niet. Ook opmerkelijk is dat Flevoland voor een groot deel op zaterdag speelt.

Zondagamateurs
Ook de spreiding van de zondagclubs loopt grotendeels nog langs traditionele historische lijnen. In het overwegend katholieke zuiden (van Zeeuws Vlaanderen tot het noordoosten van Twente) is het zondagvoetbal dominant evenals in de katholieke enclaves ten noordwesten van de bijbelgordel én in de regio’s die van oudsher meer vrijzinnig hervormd zijn of waar de ontkerkelijking al vroeg op gang kwam, zoals in Drenthe en de Achterhoek en in het noordelijke deel van Noord Holland.

Clubs met een eerste elftal op zaterdag en zondag
Een relatief nieuw fenomeen is het spelen met twee eerste elftallen in de competitie. Veelal gaat het hierbij om clubs die van oudsher op zondag spelen en ook een zaterdagteam inschrijven (niet zelden is dit de opmaat voor een volledige overstap naar zaterdag) of om clubs die zijn ontstaan uit een fusie tussen één of meerdere zaterdag- en zondagclubs.

Clubs zonder eerste elftal in de standaardklasse
Het gaat in deze categorie voornamelijk om clubs uit kleinere dorpen, die niet meer in staat zijn een representatief eerste elftal op de been te brengen. Ook zitten in deze categorie verschillende clubs uit grotere steden. Dat hoeven niet eens per definitie heel kleine clubs te zijn, maar verenigingen die zich focussen op het recreatieve aspect van voetbal.

Welke clubs staan op de kaart?
Het uitgangspunt is de competitie-indeling bij aanvang van het seizoen 2021-2022. Teams die zich nog voor de start van de competitie hebben teruggetrokken zijn niet opgenomen op de kaart. Clubs die zich tussentijds hebben teruggetrokken wel.

Foutje gezien? Meld het ons
Het samenstellen van deze kaart heeft de nodige inspanningen gekost. Uiteraard hebben wij ons best gedaan de informatie zo goed als mogelijk te verwerken, maar het kan altijd zijn dat er foutjes ingesloten zijn of dat we een recente verhuizing naar een nieuw sportpark hebben gemist. We zouden het waarderen als jullie deze aan ons willen doorgeven via email@voetbalarchieven.nl of via twitter (@voetbalarchieve) of Facebook.

Ook de kaart van de afgelopen seizoenen staan nog online. Klik op de kaarten voor de uitgebreide versie.

2017-2018

2018-2019

2019-2020

2020-2021

2021-2022