De voetbalkaart van Nederland

In Nederland spelen in totaal 2.341 (vorig seizoen: 2.357) veldvoetbalclubs in de verschillende competities, die bij elkaar met 2.219 teams (inclusief zes beloftenteams) in een standaardcompetitie spelen. Dat zijn er opnieuw minder dan in het seizoen 2023-2024 en daarvoor zijn verschillende redenen aan te wijzen.

Er zijn zes nieuwe fusieclubs en zogenaamde SSA’s (samenwerkende seniorenafdeling) ontstaan – De Middenpeel, OWZ’24, PEC’20, Sporting Adrichem, SVEB-Sporting ST en FC Zuidwolde – (waarin 12 clubs zijn opgegaan), er zijn netto 9 teams verdwenen doordat clubs zich niet meer hebben ingeschreven voor een standaardcompetitie (22 weggevallen clubs, tegen 13 clubs die het weer proberen dit seizoen) en vooral het aantal clubs dat twee teams heeft (op zaterdag en zondag) is verder teruggelopen: van 65 naar 44 (min 21). Dit aantal zal vanaf nu alleen nog maar verder dalen, omdat een tweede standaardteam inschrijven niet meer mogelijk is.

Daarnaast zet de grootste trend van de afgelopen circa 15 jaar ook dit jaar weer door. Opnieuw 35 clubs heeft de zondag verruild voor de zaterdag, waardoor het aantal clubs dat op zaterdag speelt dit seizoen voor het eerst duidelijk in de meerderheid is. Opvallend daarbij is dat in sommige regio’s voetballen op zondag voor standaardteams vrijwel uitgestorven is: in Zuid Holland en Zeeland (minus Zeeuws Vlaanderen) was dat al zo, de laatste jaren is de kaalslag vooral groot in Noord-Holland ten zuiden van het IJ, de provincies Utrecht en het noordelijk deel van Friesland en Groningen.

Met name in Noord-Brabant en Limburg, maar ook in Noord-Holland Noord, de Achterhoek en delen van Drenthe en Overijssel blijft het zondagvoetbal vooralsnog wel sterk aanwezig.

Er is één heel nieuwe club  bijgekomen (SV De Dem), maar ook weer niet, want dit een directe voorzetting van het failliete EHC. Opvallend veel clubs zijn helemaal van het toneel verdwenen: FC Ankaraspor, Black Boys, DHSC, IASON, OSO, SC Overamstel en Te Werve zijn opgeheven. Voor FC Hilversum en Wilhelmina’08 geldt dat nog niet, maar beide clubs hebben geen enkel team meer in competitie. HFC Storica had ook geen teams meer, maar doet inmiddels weer op bescheidden schaal mee.

Clubs die aan de competitie zijn gestart, maar zich tussentijds terugtrekken zijn nog wel opgenomen op deze kaart. Clubs die zich wel hebben ingeschreven, maar geen competitieduel hebben gespeeld niet.

Klik op de kaart voor de uitgebreide versie

 Profs/weekendvoetbal
Het profvoetbal bestaat uit de Eredivisie en de Eerste Divisie. Het weekendvoetbal uit de drie niveau’s daaronder: de landelijke derde en vierde divisie en de eerste klasse.

Zaterdagamateurs
Nederland kent een wereldwijd unieke voetbalpiramide met een onderscheid tussen competities op zaterdag en zondag.  Dat is een rechtstreeks voortvloeisel uit de fusie van de KNVB met de verschillende levensbeschouwelijke voetbalbonden in 1940. De protestants-christelijke CNVB bedwong bij die fusie het recht voor haar clubs niet op zondag uit te hoeven komen. Ook de kantoorvoetbalbonden met bedrijfsclubs speelden van oudsher op zaterdag. De spreiding van zaterdagclubs vertoont de typische oververtegenwoordiging in de zogenaamde bijbelgordel, die in een banaanvorm van Zeeland tot aan de kop van Overijssel loopt. Al bepalen praktische voorkeuren de laatste 20 jaar steeds meer de favoriete speeldag, die in veel regio’s de zaterdag is.

Zondagamateurs
Ook de spreiding van de zondagclubs loopt grotendeels nog langs traditionele historische lijnen. In het overwegend katholieke zuiden (van Zeeuws Vlaanderen tot het noordoosten van Twente) is het zondagvoetbal dominant evenals in de katholieke enclaves ten noordwesten van de bijbelgordel én in de regio’s die van oudsher meer vrijzinnig hervormd zijn of waar de ontkerkelijking al vroeg op gang kwam, zoals in Drenthe en de Achterhoek en in het noordelijke deel van Noord Holland.

Clubs met een eerste elftal op zaterdag en zondag
Veelal gaat het hierbij om clubs die van oudsher op zondag spelen en ook een zaterdagteam inschrijven of om clubs die zijn ontstaan uit een fusie tussen één of meerdere zaterdag- en zondagclubs. Sommige clubs uit de top van het amateurvoetbal gebruiken het tweede team als een verkapt opleidingselftal. De KNVB heeft hier inmiddels de rem op gezet en het aantal clubs met twee ‘eerste elftallen’ daalt de laatste jaren aanzienlijk.

Clubs zonder eerste elftal in de standaardklasse
Het gaat in deze categorie voornamelijk om clubs uit kleinere dorpen, die niet meer in staat zijn een representatief eerste elftal op de been te brengen. Ook zitten in deze categorie verschillende clubs uit grotere steden. Dat hoeven niet eens per definitie heel kleine clubs te zijn, maar verenigingen die zich focussen op het recreatieve aspect van voetbal. Het meest opvallende voorbeeld is VSC uit Utrecht, dat liefst 21 (!) seniorenteams bij de mannen heeft, maar geen elftal in de standaardcompetitie.

Welke clubs staan op de kaart?
Het uitgangspunt is de competitie-indeling bij aanvang van het seizoen 2024-2025. Teams die zich nog voor de start van de competitie hebben teruggetrokken zijn niet opgenomen op de kaart (bij de standaardteams). Clubs die zich tussentijds hebben teruggetrokken wel.

Foutje gezien? Meld het ons
Het samenstellen van deze kaart heeft de nodige inspanningen gekost. Uiteraard hebben wij ons best gedaan de informatie zo goed als mogelijk te verwerken, maar het kan altijd zijn dat er foutjes ingesloten zijn of dat we een recente verhuizing naar een nieuw sportpark hebben gemist. We zouden het waarderen als jullie deze aan ons willen doorgeven via email@voetbalarchieven.nl of via bluesky (@voetbalarchieven.nl) of Facebook.

Ook de kaarten van de afgelopen seizoenen staan nog online. Klik op de kaarten voor de uitgebreide versie.

2017-2018

2018-2019

2019-2020

2020-2021

2021-2022

2022-2023

2023-2024